Ngokusho kwewebhusayithi esemthethweni yeKhabhinethi yase-Ukraine ezindabeni ze-13, iPhini likaNdunankulu wokuqala wase-Ukraine kanye noNgqongqoshe Wezomnotho u-Yulia Sviridenko umemezele ngalo lolo suku ukuthi uMkhandlu WaseYurophu (EU Council) wagcina uvumile ukwelula inqubomgomo yokukhetha "yokuhweba mahhala" kwezimpahla zase-Ukraine ezithunyelwa e-EU izinyanga eziyi-12.
USviridenko uthe ukunwetshwa kwenqubomgomo ye-EU yokuthanda uhwebo, eqala ngoJuni 2022, “kuwukweseka okubalulekile kwezepolitiki” e-Ukraine futhi “inqubomgomo ephelele yenkululeko yokuhwebelana izonwetshwa kuze kube nguJuni 2025.”
U-Sviridenko ugcizelele ukuthi "i-EU kanye ne-Ukraine bavumile ukuthi ukunwetshwa kwenqubomgomo yezohwebo ezizimele kuzoba okokugcina" nokuthi ngehlobo elizayo, izinhlangothi zombili zizobuyekeza imithetho yezohwebo yesivumelwano senhlangano phakathi kwe-Ukraine ne-EU ngaphambi kokungena kwe-Ukraine ku-EU.
U-Sviridenko uthe ngenxa yezinqubomgomo ze-EU ezikhethwa yizohwebo, izimpahla eziningi zase-Ukraine ezithunyelwa e-EU azisakho ngaphansi kwemikhawulo yesivumelwano senhlangano, okuhlanganisa nesivumelwano senhlangano kumanani entengo asebenzayo kanye nezinhlinzeko zentengo yokufinyelela yezigaba ezingama-36 zokudla kwezolimo, ngaphezu kwalokho, konke ukuthunyelwa kwezimboni zase-Ukraine akusakhokhi intela, akusasebenzi kwezinyathelo zokulwa nokulahlwa kanye nokuvikela uhwebo emikhiqizweni yensimbi yase-Ukraine.
U-Sviridenko uveze ukuthi selokhu kwaqala ukusetshenziswa kwenqubomgomo yokuthandwa kwezohwebo, inani lezohwebo phakathi kwe-Ukraine ne-EU likhule ngokushesha, ikakhulukazi ukwanda kwenani lemikhiqizo ethile edlula omakhelwane be-EU, okuholela amazwe angomakhelwane ukuthi athathe izinyathelo “ezimbi”, okuhlanganisa nokuvala umngcele, nakuba i-Uzbekistan yenze imizamo eminingi yokunciphisa ukungezwani kwezohwebo nomakhelwane be-EU. Ukunwetshwa kwezinketho zohwebo ze-EU kusahlanganisa “izindlela zokuvikela ezikhethekile” zemikhawulo yase-Ukraine yokuthumela ngaphandle kommbila, izinkukhu, ushukela, i-oats, okusanhlamvu neminye imikhiqizo.
USviridenko uthe i-Ukraine izoqhubeka nokusebenza ekuqedeni izinqubomgomo zesikhashana “eziphikisana nokuvuleleka kwezohwebo.” Njengamanje, i-EU yenza u-65% wezohwebo ezithunyelwa ngaphandle kwe-Ukraine kanye no-51% wezinto ezithengwayo.
Ngokwesitatimende esikhishwe kusizindalwazi se-European Commission ngomhlaka-13, ngokuhambisana nemiphumela yevoti lePhalamende laseYurophu kanye nesinqumo soMkhandlu we-European Union, i-EU izokwengeza inqubomgomo ekhethekayo yokukhululwa kwezimpahla zase-Ukraine ezithunyelwa e-EU unyaka owodwa, inqubomgomo yamanje ekhethwayo yokukhululwa iphelelwa yisikhathi ngoJuni 5, kanti inqubomgomo elungisiwe yokukhetha ukuhweba kusukela ngoJuni 20 kuya kuJuni 20 izoba yi-5 Juni.
Ngenxa “yomthelela omubi” wezinyathelo zamanje zokukhulula ukuhweba ezimakethe zamanye amazwe angamalungu e-EU, i-EU inqume ukwethula “izinyathelo zokuvikela ezizenzakalelayo” ekuthengisweni “kwemikhiqizo yezolimo ebucayi” evela e-Ukraine, njengezinkukhu, amaqanda, ushukela, i-oats, ummbila, ukolweni ochotshoziwe noju.
Izinyathelo ze-EU “zokuvikela okuzenzakalelayo” zokungeniswa kwezimpahla zase-Ukraine ziveza ukuthi lapho i-EU ingenisa izinkukhu zase-Ukraine, amaqanda, ushukela, i-oats, ummbila, ukolweni ogayiwe kanye noju lweqa isilinganiso sonyaka sokungeniswa kwamanye amazwe kusukela ngoJulayi 1, 2021 noDisemba 31, 2023, i-EU izosebenzisa ngokuzenzakalelayo intela yempahla evela e-Ukraine.
Naphezu kokwehla okuphelele kokuthengiswa kwe-Ukraine ngenxa yokungqubuzana kwe-Russia-Ukraine, eminyakeni emibili emva kokuqaliswa kwenqubomgomo ye-EU yokukhulula ukuhweba, ukuthunyelwa kwe-Ukraine ku-EU kuye kwahlala kuzinzile, ukuthengwa kwe-EU okuvela e-Ukraine kwafinyelela ku-22.8 billion euros ngo-2023 kanye nama-euro ayizigidi eziyizinkulungwane ezingu-24 ngo-2021, kusho isitatimende.
Isikhathi sokuthumela: May-16-2024