ukubuzabg

Abalimi baseKenya babhekana nokusetshenziswa okuphezulu kwezibulala-zinambuzane

NAIROBI, Nov.9 (Xinhua) — Umlimi ojwayelekile waseKenya, okuhlanganisa nalabo abasezigodini, usebenzisa amalitha amaningana ezibulala-zinambuzane njalo ngonyaka.

Ukusetshenziswa bekulokhu kukhuphuka eminyakeni edlule kulandela ukuvela kwezinambuzane nezifo ezintsha njengoba isizwe esisempumalanga ne-Afrika sibhekene nemiphumela emibi yokuguquguquka kwesimo sezulu.

Yize ukwanda kokusetshenziswa kwezibulala-zinambuzane kusizile ekwakheni imboni yezigidigidi zamasheleni ezweni, ochwepheshe bakhathazekile ngokuthi iningi labalimi lisebenzisa kabi amakhemikhali ngaleyo ndlela kubeka abathengi kanye nemvelo engcupheni.

Ngokungafani neminyaka edlule, umlimi waseKenya manje usebenzisa izibulala-zinambuzane kuzo zonke izigaba zokukhula kwezitshalo.

Ngaphambi kokutshala, abalimi abaningi basakaza amapulazi abo ngemithi yokubulala ukhula ukunqanda ukhula.Izibulala-zinambuzane ziphinde zisetshenziswe uma izithombo sezitshaliwe ukuze kunqandwe ingcindezi yokutshala kabusha futhi kuvinjwe izinambuzane kude.

Isitshalo sizofafazwa kamuva ukuze kwandiswe amahlamvu kwabanye, ngesikhathi sokuqhakaza, ngesikhathi sokuthela, ngaphambi kokuvuna nangemuva kokuvuna, umkhiqizo ngokwawo.

"Ngaphandle kwezibulala-zinambuzane, awukwazi ukuthola isivuno kulezi zinsuku ngenxa yezinambuzane nezifo eziningi," kusho u-Amos Karimi, umlimi wamatamatisi eKitengela, eningizimu yeNairobi, engxoxweni yakamuva.

UKarimi uphawule ukuthi selokhu aqala ukulima eminyakeni emine edlule, lonyaka yiwona omubi kakhulu ngoba usesebenzise izibulala-zinambuzane eziningi.

“Ngalwa nezinambuzane nezifo eziningi kanye nezinselele zesimo sezulu ezihlanganisa ukubanda isikhathi eside.Amakhaza angibona ngithembele kumakhemikhali ukuze nginqobe isifo esibi,” kusho yena.

Isimo sakhe esibucayi sifana nesabanye abalimi abasafufusa abayizinkulungwane esizweni esisempumalanga ye-Afrika.

Ochwepheshe bezolimo baphakamise ifulegi elibomvu, bephawula ukusetshenziswa okuphezulu kwezibulala-zinambuzane akukona nje usongo empilweni yabathengi kanye nemvelo kodwa futhi akunakusimama.

“Abalimi abaningi baseKenya basebenzisa kabi izibulala-zinambuzane ezibeka engcupheni ukuphepha kokudla,” kusho uDaniel Maingi weKenya Food Rights Alliance.

UMaingi waphawula ukuthi abalimi bezizwe ezisempumalanga ye-Afrika bathathe izibulala-zinambuzane njengekhambi ezinseleleni eziningi zamapulazi abo.

“Maningi amakhemikhali afuthwa emifino, utamatisi nezithelo.Umthengi ukhokha inani eliphezulu kakhulu lalokhu,” usho kanje.

Futhi imvelo ikuzwa ukushisa ngendlela efanayo njengoba inhlabathi eminingi esizweni saseMpumalanga Afrika iba ne-asidi.Izibulala-zinambuzane nazo zingcolisa imifula futhi zibulala izinambuzane eziwusizo njengezinyosi.

USilke Bollmohr, umhloli wengozi ye-ecotoxicological, waphawula ukuthi nakuba ukusetshenziswa kwezibulala-zinambuzane ngokwako kukubi, iningi lalezo ezisetshenziswa eKenya zinezithako eziyingozi ezihlanganisa le nkinga.

“Izibulala-zinambuzane zithengiswa njengesithako sokulima ngempumelelo ngaphandle kokubheka imiphumela yazo,” kusho yena.

I-Route to Food Initiative, inhlangano yokulima esimeme, iphawula ukuthi izibulala-zinambuzane eziningi zinobuthi obukhulu, zinemiphumela enobuthi yesikhathi eside, zingabaphazamisi be-endocrine, zinobuthi ezinhlobonhlobo zezilwane zasendle noma zaziwa ngokubangela izehlakalo eziphezulu zemiphumela emibi enzima noma engenakulungiseka. .

"Kumayelana nokuthi kunemikhiqizo emakethe yaseKenya, ehlukaniswa ngokuqinisekile njenge-carcinogenic (imikhiqizo engama-24), i-mutagenic (24), i-endocrine disrupter (35), i-neurotoxic (140) kanye neminingi ebonisa imiphumela ecacile ekukhiqizeni (262) ,” kuphawula isikhungo.

Ochwepheshe baqaphele ukuthi njengoba befutha amakhemikhali, iningi labalimi baseKenya alizithathi izinyathelo zokuphepha ezihlanganisa ukugqoka amagilavu, imaski namabhuzu.

“Abanye baphinde bafutha ngesikhathi esingafanele njengesibonelo emini noma kunomoya,” kuphawula uMaingi.

Enkabeni yokusetshenziswa kakhulu kwezibulala-zinambuzane eKenya kunezinkulungwane zezitolo ezisakazekile, kuhlanganise nasemadolobhaneni akude.

Izitolo seziphenduke izindawo lapho abalimi befinyelela kuzo zonke izinhlobo zamakhemikhali asemapulazini kanye nembewu eyihybrid.Abalimi bajwayele ukuchazela abanikazi bezitolo ngezinambuzane noma izimpawu zesifo esihlasele izitshalo zabo bese bezidayisela ikhemikhali.

“Umuntu angafona esepulazini angitshele izimpawu bese ngimnika umuthi.Uma nginayo ngiyawadayisa, uma kungenjalo ngi-oda eBungoma.Isikhathi esiningi iyasebenza,” kusho uCaroline Oduori, ongumnikazi wesitolo sezilwane eBudalangi, eBusia, entshonalanga neKenya.

Ngokuhamba ngenani lezitolo emadolobheni nasezigodini, ibhizinisi liyakhula njengoba abantu baseKenya bevuselela intshisekelo yokulima.Ochwepheshe bacele ukuthi kusetshenziswe izindlela ezididiyelwe zokulawula izinambuzane ukuze kube nokulima okusimeme.


Isikhathi sokuthumela: Apr-07-2021